BASAJAUN
BESTE IZEN BATZUK: Anxo
BESTE IZEN BATZUK: Anxo
Bere izenak dioen bezala, ‘basoko jauna, jaun basatia’ dugu jeinu ezagun hau. Basoaren sakonean edo leku garaietan dauden haitzuloetan bizi da Basajauna. Pertsonaia honek gizon handi eta izugarri baten itxura du. Gorputza ilez estalia du, adatsa belaunetaraino iristen zaio, eta aurpegia, bularrak eta sabela ia guztiz tapatzen dizkio. Oinetako bat gizakienaren modukoa da, eta bestea oinatz borobil batez osatua dago.
Bere izenak dioen bezala, ‘basoko jauna, jaun basatia’ dugu jeinu ezagun hau. Basoaren sakonean edo leku garaietan dauden haitzuloetan bizi da Basajauna. Pertsonaia honek gizon handi eta izugarri baten itxura du. Gorputza ilez estalia du, adatsa belaunetaraino iristen zaio, eta aurpegia, bularrak eta sabela ia guztiz tapatzen dizkio. Oinetako bat gizakienaren modukoa da, eta bestea oinatz borobil batez osatua dago.
Jeinu hau basoaren eta naturaren zaindaria da. Artaldeen babeslea da, bereziki. Horregatik, ekaitza datorrenean, Basajaunak orroa botatzen du artzainak ohartarazteko. Orroari esker, artzainek garaiz jartzen dituzte beren artaldeak babesean. Otsoengandik ere babesten du artaldea.
Jeinu hau basoaren eta naturaren zaindaria da. Artaldeen babeslea da, bereziki. Horregatik, ekaitza datorrenean, Basajaunak orroa botatzen du artzainak ohartarazteko. Orroari esker, artzainek garaiz jartzen dituzte beren artaldeak babesean. Otsoengandik ere babesten du artaldea.
Batzuetan, jeinu ikaragarria eta gaiztoa balitz bezala ere agertzen zaigu, izugarrizko indarra eta bizkortasuna duena. Beste batzuetan, lehen nekazari gisa azaltzen da, eta, baita ere, lehen errementari edo lehen errotari gisa.
Batzuetan, jeinu ikaragarria eta gaiztoa balitz bezala ere agertzen zaigu, izugarrizko indarra eta bizkortasuna duena. Beste batzuetan, lehen nekazari gisa azaltzen da, eta, baita ere, lehen errementari edo lehen errotari gisa.
Elezaharrak dioenez, behin batean, San Martiniko izeneko gizon ausart batek zerra egiteko moduaren sekretua atera omen zion. San Martinikok ba omen zuen Basajaunak sortu zuen zerraren berri, baina berak ez zekien nola ekoiztu. Jakin-minak bultzatuta, trikimailu bat bururatu zitzaion.
Elezaharrak dioenez, behin batean, San Martiniko izeneko gizon ausart batek zerra egiteko moduaren sekretua atera omen zion. San Martinikok ba omen zuen Basajaunak sortu zuen zerraren berri, baina berak ez zekien nola ekoiztu. Jakin-minak bultzatuta, trikimailu bat bururatu zitzaion.
Horrela, bidali zuen morroia herrira, eta hark bere nagusiak zerra egitea lortu zuela zabaldu zuen herritarren artean. Basajaunaren belarrietara ere iritsi zen berria, eta morroiari horrela galdetu omen zion: ‘Hire nagusiak gaztainondo hostoa ikusi dik, ala?’ Orduan, morroiak honela erantzun omen zion: ‘Ez du ikusi baina ikusiko du!’. Morroiak berehala kontatu zion San Martinikori sekretua, eta hark, ezeri itxaron gabe, zerra egin zuen.
Horrela, bidali zuen morroia herrira, eta hark bere nagusiak zerra egitea lortu zuela zabaldu zuen herritarren artean. Basajaunaren belarrietara ere iritsi zen berria, eta morroiari horrela galdetu omen zion: ‘Hire nagusiak gaztainondo hostoa ikusi dik, ala?’ Orduan, morroiak honela erantzun omen zion: ‘Ez du ikusi baina ikusiko du!’. Morroiak berehala kontatu zion San Martinikori sekretua, eta hark, ezeri itxaron gabe, zerra egin zuen.
Basajauna, gauez, San Martinikoren etxera joan zen berria ziurtatzera. Zerra egina zegoela ikustean, amorruaren amorruz, zerraren hortzak, banaka-banaka, bata eskuinera eta bestea ezkerrera okertu omen zituen, zerratzeko gauza ez zela uzteko asmotan. Baina, hara non, kaltetzeko asmoan egindako ekintza gaizto hark onura ekarri zion San Martinikori, hortzak modu horretan jarrita, askoz hobeto zerratzen baitzuen zerrak.
Basajauna, gauez, San Martinikoren etxera joan zen berria ziurtatzera. Zerra egina zegoela ikustean, amorruaren amorruz, zerraren hortzak, banaka-banaka, bata eskuinera eta bestea ezkerrera okertu omen zituen, zerratzeko gauza ez zela uzteko asmotan. Baina, hara non, kaltetzeko asmoan egindako ekintza gaizto hark onura ekarri zion San Martinikori, hortzak modu horretan jarrita, askoz hobeto zerratzen baitzuen zerrak.